හරුන් ලන්ත්‍රා - සිංහල ගීයේ මිහිර මැවූ මැලේ ජාතිකයා

දශක හයක් අභිබවා සිංහල ගීතයේ මිහිර මවන්නට අවිහිංසක මියුරුතර අව්‍යාජ වෙහෙසක් ගත් අසිංහල මනසක් හිමි අසිංහල ‍සංගීතවේදියා හරුන් ලන්ත්‍රා.


එච්ආර් ජෝතිපාල, ජේඒ මිල්ටන් පෙරේරා, මොහිදීන් බේග් වැනි ගායකයන් මෙන්ම බොහෝ විට හරුන් ලන්ත්‍රාටද තිබුණේ ඉන්දීය අනුකාරක ගී සමග ගනුදෙනුවක්.

නමුත් එම දමිළ හෝ හින්දි ගනුදෙනුව සිංහලට ගෙන එන්නට සැබෑ සිංහල උරුමය ලද ගායක ගායිකාවන්ට වඩා ඔහුට වාසනා ගුණයක් තිබිණ.

කෙතරම් හින්දි තනු ගීයට නැගුවත් උච්චාරණයේ යම් අමුත්තක් දැනුනත් හරුන් ලන්ත්‍රාගේ හඬේ තිබූ ලගන්නා ස්වරූපය, සුපසන් ස්වරය වෙනත් කිසිඳු ගායකුගෙන් අත්විඳින්නට නොලැබිණ.

ඉතා නිවැරදි ලෙස තම ගායන පරාසයේ උපරිම පළ නෙළා ගනිමින් ජනප්‍රිය හෝ කිසිඳු ආර්ථික ලාභයක් නොතකා තම ගැයුම් අමාව චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයන්ට, අනුගත නළුවන්ට සහ සහෘදයින්ට නිර්ලෝභීව පූජා කළේය.

සිංහල චිත්‍රපට පසුබිම් ගායනය, සරල ගී ක්ෂේත්‍රය සහ ප්‍රසංග වේදිකාව ගීයෙන් ඒකාලෝක කළ යුගයක දිදුලන තාරකාවක් වූ හරුන් ලන්ත්‍රා තම ජීවන ගීයෙන් වෙන් වන විට අසූහතර වන වියේ පසු විය.

මැලේ ජාතිකයකු වූ ඔහුගේ මධුර හඬ අසිංහල යැයි කියන්නට දිව නැමෙන්නේ කාගේද?




1953 වර්ෂයේ තිරගත වූ ප්‍රේම තරගය චිත්‍රපටයෙන් චිත්‍රපට පසුබිම් ගායනයට එක්‌වූ හරුන් ලන්ත්‍රා, ඉන්පසු තිරගත වූ අශෝකා, මා ආලය කළ තරුණිය වැනි චිත්‍රපටවලට මෙන්ම හැංගි හොරා, ගොපලු හඬ, හිතට හිත, රන්රස, සීගිරි කාශ්‍යප, සෝබන සිත, පුංචි බබා, වීදුරු ගෙවල්, සුදු දුව ඇතුළු චිත්‍රපට රාශියකට පසුබිම් ගී හඬ ලබා දුන්නේය.

ඔහුගේ ගීත අතරින් අදටත් අපගේ මතකයට නැඟෙන සුළං කුරුල්ලෝ ගීතය මෙන්ම මගේ නාමලී, හදමල් පැදුරේ, නිවුණා හද සන්තානේ යන ගීත ඔහුගේ සංගීත ජීවිතයේ සන්ධිස්ථාන සනිටුහන් කළ ගීත බවට පත්විය.

මේ අතර හර්බට් එම්. සෙනෙවිරත්න අධ්‍යක්ෂණය කළ හඳපාන චිත්‍රපටයේදී ඉන්ද්‍රාණි විජේබණ්ඩාර සමගින් ගැයූ හඳපානේ මල් පිපුණා ගීතයද අතිශයින් ජනප්‍රිය විය. ඉන්ද්‍රාණි විජේබණ්ඩාර සමගින්ම ගායනා කළ කිංස්ලි රාජපක්ෂ අධ්‍යක්ෂණය කළ හර්බට් ඇම්. සෙනෙවිරත්න පද පබැඳූ චන්ද්‍රයා පායා එනවා ගීතයද ලන්ත්‍රාගේ ජනප්‍රිය වූ තවත් ගීතයකි.

ළයාන්විත හඬකින් හෙබි හරුන් ලන්ත්‍රාට සුජාතා චිත්‍රපටයේදී වැඩි ගීත ප්‍රමාණයක් ලැබෙද්දී ඔහු වැඩිමනක් ජනප්‍රිය වන්නේ හැංගි හොරා චිත්‍රපටයේ ගීත තුළිනි. මෙහිදී ප්‍රේමාන්විත එම හඬින් වැඩිමනක් ගීත ගායනා කළේද සිංහල සිනමාවේ විශිෂ්ට ගණයේ නළුවෙකු වන ටෝනි රණසිංහගේ හඬ වෙනුවෙනි.

සිංහල සිනමාවේ මුල භාගයේදී චිත්‍රපට ගීතවල පැවැති හින්දි අනුකාරක ප්‍රවණතාව හේතුවෙන් විචාරකයන් විසින් අකෘතඥ ලෙස බැහැර කළ ලන්ත්‍රා, ඔවුන් විසින් සලකනු ලැබුවේ වාණිජ චිත්‍රපට කෙරේ තම කටහඬ ලබාදෙන නොවටිනා ගායකයෙකු ලෙසය. හින්දි තනුවකට වුවද ගීතයක් ගායනා කි+රීම කෙතරම් අසීරුද යන වග එකල විචාරකයන් දැන සිටියේ නැත. එය කෙතරම් විශිෂ්ට දක්ෂකමක්ද යන වග ඔවුන් දැන සිටියේ නැත. එබැවින් ඔවුන් එච්.ආර්. ජෝතිපාල, ‍බෙග් මාස්ටර් දැමූ තැටියටම දමා ගැරහුම් ලද ලන්ත්‍රාගේ ගායන හැකියාව පවා සලකනු ලැබුවේ නොහැකියාවක් ලෙසය. එනිසාවෙන් නිසි සැලකුමක් නොලැබූ ලන්ත්‍රා වෙනුවෙන් විචාරක තෙලිතුඩට කිසිදු අවස්ථාවක රන් මුසු වූයේ නැත.

ආචාර්ය ප්‍රේමසිරි කේමදාසයන් විසින් ලන්ත්‍රා විශිෂ්ටයෙකු බවට පත් කළේ මෙවැනි පසුබිමක් තුළය. හිතුවක්කාර ගාන්ධර්යවරයා ලෙස නැවතත් තම හිතුවක්කාරකම ඔප්පු කළ සැනසුම කොතැනදචිත්‍රපටයේ පසුබිම් ගායනයට හරුන් ලන්ත්‍රා තෝරා ගැනෙන්නේ මේ අනුවය. ලන්ත්‍රා පිළිබඳව අදටත් සිහිපත් කරද්දී අපගේ සිහියට නැගෙන සුළං කුරුල්ලෝ ගීතය ලන්ත්‍රා වෙත ලැබෙන්නේ මේ ආකාරයටය.

සුළං කුරුල්ලෝ ගීතයට ලද විචාරක පැසසුම්ද මැද සංගීත ක්ෂේත්‍රයේ නව නැම්මක් ලද ලන්ත්‍රා, රසිකයන් පිනවූවද ඒලෙසින්ම ජීවිත සටනද දිනා ගැනීමට මහත් උත්සාහයක් ගත්තේය.

සංගීත ක්ෂේත්‍රය තුළ කෙතරම් අනාරක්ෂිත බවක් නිර්මාණය වීද යන වග ලන්ත්‍රාගේ ජීවිතයේ අවසන් භාගය නිරීක්ෂණය කිරීමේදී මනාව ඔප්පු වූ අතර, රුපියල් දෙදහසකින් පමණක් මසක් පුරා ජීවත්වීමට තමන්ට සහ තම සැමියාට සිදුවී ඇති බව ලන්ත්‍රාගේ බිරිඳ හෙළිකළේ 2013 වසරේදී ලන්ත්‍රා වෙනුවෙන් සිනමා මාධ්‍යවේදීන්ගේ සංසදය විසින් සංවිධානය කළ ලැබූ “හංසරාණී - ලන්ත්‍රා ගී මාත්‍රා“ නම් හරූන් ලන්ත්‍රා උපහාර ගී ප්‍රසංගය අතරතුරදීය.

ආනන්ද මේ රෑ, හදමල් පඳුරේ, හංසරාණි, කිරි මුහුද කැළඹිලා, ලොවේ සැමදා, මහ චණ්ඩ මාරුතේ, මැව්වද කවුරු ප්‍රේමේ, පිරුණු හද සන්තානේ, රත්තරන් කූඩුවේ, රේණු සලා මල්, සාගර සිහිලැල්, සමන් ගිරෙන් පායා පායා, වීණාවේ තත් ස්වර රාවේ ආදී ගීත රැසක් ගායනා  කල ඔහු,



හඳපානේ මල් පිපුණා
කිරි මුහුදේ රැල් නැඟුණා
අප දෙන්නා ඒ වගේ බැඳුණේ ආදරේ
බැඳුණේ ආදරේ....

ජීවනයේ මී වදයේ පැණි පිරුණා ආදරේ...
ඒ පැණි බොන බඹර මමයි ප්‍රේම මී වදේ...
ප්‍රේම මී වදේ...//

ඔබගේ සෙවණැල්ල ලෙසේ
එන්නෙමි හැමදාම මෙසේ...
මේ දෛවේ තීරණේ....
මතු අනාගතේ...
මතු අනාගතේ...

සීන සැබෑ වෙන්න මෙසේ....
පෙරුම් පුරා ආවෙදෝ...
සිහින සැබෑ වන්න මෙසේ...
පෙරුම් පුරා ආවෙදොa....

මා උපන්නේ ප්‍රේම ලොවේ...
ඔබ පතා ප්‍රියේ....

චිත්‍රපටය - "හඳපාන"
ගායනය - හරුන් ලන්ත්‍රා
ඉන්ද්‍රdණි විජය බණ්‌ඩාර

අධ්‍යක්‍ෂණය - හර්බට්‌ ඇම්. සෙනෙවිරත්න

"එයාට කටහඬ තිබුණා නම් සින්දුවක්‌ කියලා හරි අපිට ජීවත් වෙන්න තිබුණා. ඒත් මොනව කරන්නද? ටවර් හෝල් පදනමෙන් ලැබෙන මුදලෙන් මාසෙම ජීවත් වෙන්නේ. සනත් ගුණතිලක මහත්තයට පිංසිදු වෙන්න මේ ඉන්න තැන අපට ලැබුණා. දැන් මටත් ඇස්‌ පෙනීම දුර්වල වේගෙන යනවා. අපිට ජීවත් වෙන්න උදව් කරන්න" එදා හරුන්ගේ බිරිඳ අපිට එලෙස පැවසු අන්දම මට මතකය.

දැඩි ආයාසයකින් පෙර මෙන් මුවඟට සිනා පොදක්‌ නඟමින් අප හා දොඩමළු වන්නට හරුන්ට උවමනාව ඇති වග පෙනේ. එහෙත් දෛවය ඊට ඔහුට අද ඉඩ නොදේ.

හරුන් ලන්ත්‍රා 1953 තිරගත වූ "ප්‍රේම තරගය" චිත්‍රපටයෙන් චිත්‍රපට පසුබිම් ගායනයට එක්‌විය. ඉන්පසු "අශෝකා", "මා ආලය කළ තරුණිය" වැනි සිරිසේන විමලවීරයන්ගේ චිත්‍රපටවල මෙන්ම "හැංගි හොරා", "ගොපළු හඬ", "හිතට හිත", "රන්රස", "සීගිරි කාශ්‍යප", "සෝබන සිත", "පුංචි බබා", "වීදුරු ගෙවල්", "සුදු දුව" ඇතුළු චිත්‍රපට රාශියකට පසුබිම් ගී ගැයුවේය.

චන්ද්‍රයා පායා එනවා ප්‍රියේ

සීත සුළඟයි කියලා ගියේ

නිසලතාවෙන් මැවූ රාත්‍රියේ

ආදරේ වේදනා දෙයි ළයේ



වේදනාවෙන් වගේ සාගරේ

කැළඹිලා හඬ නගා රැල් බිඳේ

සිතට වද දී අනේ මේ වගේ

ඔබ කෙසේ ඉන්නෙ දෝ රන් කඳේ...



පිබිදිලා එක මල් ගහේ මල් වගේ

නැළවිලා සැනසිලා ලෝකයේ

ජීවිතේ ඇති තුරා ඔබ මගේ

ඒ තමා මා පැතූ දේ ලොවේ...



සීත සඳ රැස්‌ වැටුණා නිල් දියේ

මතුවෙලා මට පෙනේ රූ ඔබේ

මා සොයා ආ උතුම් ආදරේ...

ඇතිවෙලා නැතිවුණා දෝ මෙසේ...



චිත්‍රපටය - "හිතට හිත"

ගායනය - හරුන් ලන්ත්‍රා,

ඉන්ද්‍රdණි විජය බණ්‌ඩාර

අධ්‍යක්‍ෂණය - කිංස්‌ලි රාජපක්‌ෂ

පද රචනය - හර්බට්‌ ඇම්. සෙනෙවිරත්න

1966 තිරගත වූ කේ. ඒ. ඩබ්ලිව්. පෙරේරා නම් වූ ප්‍රවීණ සිනමාවේදියා එදා අධ්‍යක්‌ෂණය කළ "සැනසුම කොතැනද" චිත්‍රපටයට ගැයූ (ධර්මසිරි ගමගේ පද රචනය කළ ආචාර්ය ප්‍රේමසිරි කේමදාසයන් සංගීතවත් කළ) "සුළං කුරුල්ලෝ" ගීතය හරූන් ලන්ත්‍රාගේ මධුර මනෝහර ගී හඬෙහි අමරණීය සිහිවටනයක්‌ වැන්න. "හංසරාණි", "මගේ නාමලී", "චන්ද්‍රයා පායා", "හද මල් පඳුරේ", "පිරුණා හද සන්තානේ", "සමන් ගිරෙන් පායා", "ගංගාවේ නීල ජලේ...", "ලොවේ සැමා...", "රත්රතරං කූඩුවේ", "වීණාවේ සත්සර රාවේ...", "හඳපානේ මල් පිපිලා...", "මැව්වාද කවුරු ප්‍රේමේ..." "ආනන්ද මේ රැයේ", "සාගරේ සිහිලැල්..." "ජීවිතේ යෞවන යාමේ" ආදී ඔහු ගැයු අමරණීය ගීත අප අදත් රසවිඳිමු.

ආර්. මුත්තුසාමි, ෂෙල්ටන් ප්‍රේමරත්න, ආචාර්ය ප්‍රේමසිරි කේමදාස, එම්. කේ. රොක්‌සාමි, සිසිර සේනාරත්න, පී. එල්. ඒ. සෝමපාල වැනි සංගීතවේදීහු ඔහුගේ ගීතවලට සංගීතය නිර්මාණය කළහ. එපමණක්‌ නොව ශ්‍රී නිහාල් ජයසිංහ, කරුණාරත්න අබේසේකර, ධර්මසිරි ගමගේ, සරත් විමලවීර, ආටිගල සරත්චන්ද්‍ර හර්බට්‌ ඇම්. සෙනෙවිරත්න, සිරිල් ඒ. සීලවිමල, විමලවීර පෙරේරා, ජෝර්ඡ් ලෙස්‌ලි රණසිංහ වැනි අති දක්‌ෂ ගේය පද රචකයන් ලියූ ගීත ගයන්නට ඔහුට අවස්‌ථාව ලැබිණි.

පිරුණා හද සන්තානේ...

පිපුණු දෑසමන් මල් යහනේ...

මැවුණා සුබ සිහිනේ....

මැවුණා සුබ සිහිනේ...



සීතල සුළඟේ පණිවුඩ ආවේ..

කෝකිල රජ දහනේ...

අප නොඉඳුල් පෙම දැක

නේද කුමරුනි

තුරු හිස මත මල් පිපුණේ....

වීණාවයි සත්සර වාගෙයි

නැළවෙන්නේ මා ඔබ තුරුලේ



මයුරාවිය තී හමුවේවි

උපමා නැත මට රසකාමී

මේ ලිය ගොමු අපගේ...

ප්‍රේම විමානය බොමු අපි ජය පානේ...

පෙම් ලොව බොමු අපි ජය පානේ...

ඉතින් ගයනු මැන පෙම් ගීතේ

දිය ඇල්ලයි අප සංගීතේ...

චිත්‍රපටය - සීගිරි කාශ්‍යප

ගායනය - හරුන් ලන්ත්‍රා

සුජාතා අත්තනායක

අධ්‍යක්‍ෂණය - ප්‍රේමනාත් මොරායස්‌ -

බන්දු ගුණසේකර

දේශීය සිනමාවේ ප්‍රථම දශකයේ දී සිනමාවට පිවිස සිනමා කලාවට විශිෂ්ට දායකත්වයක්‌ ලබාදුන් දැනට ජීවතුන් අතර සිටින කලාකරුවන් 25 දෙනකුට 1997 ජාතික චිත්‍රපට සංස්‌ථාවෙන් පිරිනැමුණු ජනාධිපති පුරෝගාමී සම්මානයටද පාත්‍ර වූ හරුන් ලන්ත්‍රා 1991 මුස්‌ලිම් සංස්‌කෘතික අමාත්‍යාංශයේ සම්මානය, 1993 ජාතික කතෝලික සිනමා පර්ෂද සම්මානය, සිංහල සිනමාවට දෙන ලද දායකත්වය උදෙසා සරසවි සම්මානය සිංහල චිත්‍රපට සංගීතයේ ප්‍රවර්ධනය උදෙසා තම ප්‍රතිභාව මුසුකිරීම අගයමින් පිරිනැමුණු උපහාර සම්මානය හා සංස්‌කෘතික අමාත්‍යාංශය මගින් කලාභූෂණ සම්මානය ආදී සම්මාන රැසකින් පිදුම් ලැබුවේය.

ආදරණීය ගායක එච්. ආර්. ජෝතිපාලයන්ගෙන් වරෙක තමා ප්‍රිය කරන ගායකයා කවුදැයි විමසු ඔහු පැවසුවේ ඔහු හරුන් ලන්ත්‍රා බව පැවසු අයුරු අපට මතකය.

ඔහුට උපහාර පුදන්න කෘතවේදී මාධ්‍ය සහෘදයන් පිරිසක්‌ ගෙන ඇති ප්‍රයත්නයද අගයමින් මේ පුංචි සටහන ඔහු "සැනසුම කොතැනද" චිත්‍රපටයට ගැයූ ධර්මසිරි ගමගේ පද රචනා කළ ජනප්‍රිය "සුළං කුරුල්ලෝ" ගීතය සමගින් මෙලෙස නිමා කරමු. (කේ. ඒ. ඩබ්ලිව්. පෙරේරා ශූරීන් අධ්‍යක්‍ෂණය කළ "සැනසුම කොතැනද" චිත්‍රපටය පවා අද යළිත් දකින්නට නැත්තේ සිංහල චිත්‍රපට සංරක්‌ෂණය නොවීමේ ෙ€දවාචකයට එම චිත්‍රපටයද ගොදුරු වීම නිසාය.)

සුළං කුරුල්ලෝ හෙමින් ඉගිල්ලී...

මල් සුවඳකි අර ගෙන එන්නේ...

ආදර උයනේ දොරටුව හැරගෙන

ඔච්චම් කරමින් පියඹන්නේ...



සිහින පොතේ පිටුවක්‌ පෙරළේ අද

මොනවද එහි ලියෑවී ඇත්තේ...

ආදරේ... ආදරේ... ආදරේ...



සුළං කුරුල්ලෝ හෙමින් ඉගිල්ලී

මල් සුවඳකි අරගෙන එන්නේ...

ආදර ලෝකෙට පාර කියන්නයි

ගඟ සුදු වැලිතල මතු වෙන්නේ

මතක ලොවේ දොර අගුළු ඇරේ අද

මොනවද එහි සිරවී ඇත්තේ....

ආදරේ....



සුළං කුරුල්ලෝ හෙමින් ඉගිල්ලී...

මල් සුවඳකි අර ගෙන එන්නේ...

එගොඩ ගොඩේ ඇති සිහින විමානෙට

මේ පොඩි ඔරුවේ... පාවෙන්නේ...

සුළං කුරුල්ලෝ...